Neden M0, M1, M2 ve M3'ümüz var? Bu belgenin amacı, ISO 13655:2009'da tanımlanan M0, M1, M2 ve M3 ölçüm modlarını hem teoride hem de pratikte açıklamaktır. ISO 13655, grafik sanatlar endüstrisi için spektral ölçüm ekipmanı ihtiyaçlarını tanımlar. Yoğunluk ölçümleri için ISO 5-2 ve ISO 5-4 uluslararası standartlarına ve kolorimetrinin genel terminolojisi için CIE15'e atıfta bulunur. Ölçüm modundan bağımsız olarak cihazların yerine getirmesi gereken önkoşullar vardır. Önemli bir ön koşul, ölçüm geometrisinin yerine getirilmesidir. ISO 13655:2009, belirtildiği gibi, aşağıdaki dört geometriden yalnızca birinin kullanılabileceğini açıkça tanımlayan ISO 5-4'e atıfta bulunur:
kırk beş derece halka şeklinde: normal 45°a:0° kırk beş derece çevresel: normal 45°c:0° normal: kırk beş derece halka şeklinde 0°:45°a normal: kırk beş derece çevresel 0°:45°c
Başka hiçbir geometri önerilmez.
ISO 13655:2009 Ek C'de şunlar yer almaktadır: "Ancak algılama ve/veya ışınlama tek bir azimut açısıyla sınırlıysa yön ve doku etkileri vurgulanır. Bu geometriler ISO 5-4'te ve dolayısıyla bu Uluslararası Standartta kullanımdan kaldırılmıştır. Bunlar “kırk beş derece yönlü: normal” ve “normal: kırk beş derece yönlü” olarak bilinir. Başka bir deyişle, yönlü geometriye sahip aletler kullanıldığında sonuçlar büyük ölçüde ölçüm açısına bağlı olacaktır. Spektrofotometreyi bir dereceye kadar çevirdiğinizde aynı numune farklı okumalar verecektir. Bu etki doku arttıkça güçlenmekte ve kuşelenmemiş kağıtlarda dE*ab = 3'ün üzerinde renk farkı yaşanabilmektedir. S: Kullanıcılar belirli bir cihazın ISO 13655'in geometri gerekliliklerine uygun olup olmadığını nasıl öğrenebilirler? C: Bir aletin teknik özellikler sayfasında genellikle geometri belirtilir. Bu “45°a:0°” veya “45°c:0°” (veya tam tersi) değil de yalnızca 45:0 ise büyük olasılıkla gereksinimler karşılanmamıştır. Ayrıca DIN 5033'e uygunluğun belirtilmesi, cihazın ISO 13655'e uygun olduğu anlamına gelmez. DIN 5033 basitçe mevcut tüm ölçüm geometrilerini açıklar. Ölçüm geometrisinin ön koşullarını karşılayan ISO 13655:2009'a uygun bir cihaz, 4 farklı ölçüm moduna uyum sağlayabilir. Bu modlar farklı ihtiyaçlar ve uygulamalar nedeniyle geliştirilmiştir. Bunlar M0, M1, M2 ve M3 olarak adlandırılır.
Tamamen teknik açıdan bakıldığında, M0 artık kullanılmayan bir ölçüm modudur. Tarihsel olarak grafik sanatlar endüstrisinde kullanılan aletler, tanımlanmış ve/veya sabit UV içeriğine sahip bir ışık kaynağı kullanmıyordu. Standart olarak M0, cihazların çoğunluğunun numuneleri aydınlatmak için D50 yerine gaz dolu tungsten lamba kullandığını ve bu nedenle kullanıcıların bilinen bir zayıflığı kabul ettiğini ifade eder. Kararsız ve tanımsız UV içeriğiyle ilgili sorun, optik parlatıcı içeren kağıtlar gibi floresan numuneleri ölçerken, ölçüm tepkisinin basılı ürünün kullanıldığı izleme ortamıyla ilişkili olmamasıdır. Her ne kadar birçok kullanıcı bunu görmezden gelmeyi seçmiş olsa da, gazla doldurulmuş bir tungsten lambanın UV içeriği de zamanla değişir, bu da ölçümlerin güvenilmez olduğu anlamına gelir. Eski nedenlerden dolayı ve ölçümleri mevcut cihazlarla karşılaştırmak için Konica Minolta FD serisi spektrodensitometreler M0 ölçüm modu seçeneğini sunar. Burada numuneyi aydınlatmak için CIE aydınlatıcı A'nın (ISO 13655:2009'da M0 için tavsiye edilen) spektral güç dağılımı kullanılır. Konica Minolta cihazlarındaki stabil UV içeriği nedeniyle kullanıcılar, eski nedenlerden dolayı M0 kullanmaları gerekiyorsa en azından stabil ölçümlere güvenebilirler.
Eve dönüş mesajı: M0 = tanımlanmamış ışık kaynağı. Numuneleri optik beyazlatıcılarla ölçerseniz dezavantajların farkında olmalısınız. Aşağıdaki paragraflarda daha fazla açıklama gerektiren M1 ayrıntılarından önce M2 ve M3 açıklanacaktır.
M2 ölçüm modu, müze gibi herhangi bir UV içeriği içermeyen görüntüleme koşullarını yansıtacak şekilde standartlaştırılmıştır. Bu nedenle genellikle “UV-Kesme” olarak anılır. Geçmişte, optik parlatıcıların etkisini göz ardı etmek için UV-Cut filtresiyle donatılmış spektrofotometreler kullanılıyordu. UV'nin neden olduğu metamerizmin ölçümleri etkilememesi nedeniyle bunun ICC profillerinin hesaplanmasını kolaylaştıracağı düşünülüyordu. Optik parlatıcıların renk ölçümlerini bozduğu yönündeki yanlış kanı kullanıcılar (ve bir dereceye kadar satıcılar) arasında hâlâ mevcuttur; aslında pek çok dijital baskı makinesi hâlâ UV filtreli aletlerle teslim edilmektedir. Optik beyazlatıcılar, görüntüleme ortamındaki UV içeriğine (ve ölçüm cihazının ışık kaynağına) bağlı olarak mavimsi renkte parlar. UV filtreli bir cihaz, tungsten lambalı bir cihaza göre daha hoş sonuçlara yol açıyorsa, görüntüleme ortamının UV içeriği, gazla doldurulmuş bir tungsten lambanın UV içeriğinden ziyade UV-Kesmeye daha yakındır. Ancak büyük olasılıkla UV içermez (Mona Lisa'nın yanında çalışmadığınız sürece). Bu nedenle M2 çoğu uygulama için uygun çözüm değildir ve yalnızca UV içermeyen görüntüleme koşullarını yansıtacak şekilde standartlaştırılmıştır. Konica Minolta FD serisi spektrodensitometreler M2 ölçüm modu seçeneği sunar. Burada ISO 13655:2009'daki UV-Cut filtre tanımı karşılanmaktadır.
Eve dönüş mesajı: M2 = UV Kesim. Yalnızca UV içermeyen ortamlar için kullanışlıdır.
Ofset matbaacıların karşılaştığı zorluk, üretim sırasında ıslak tabakaları kontrol etmek zorunda olmaları, ancak müşterinin kuru olan nihai ürün için ödeme yapmasıdır. Islak ve kuru sac arasındaki en büyük fark parlaklıktır. M3 ölçüm modu, ıslak bir tabakanın ölçümünden kurutulmuş bir tabakanın yoğunluğunu tahmin etmek için araçlar sunar. Bu, parlaklık farkını en aza indiren iki polarizasyon filtresi kullanılarak elde edilir. Konica Minolta FD serisi spektrodensitometreler, bir polarizasyon filtre camı takılarak M3 ölçüm modu seçeneği sunar.
Eve dönüş mesajı: M3 = Pol-Filtre. Ofset yazıcılar için gereklidir. Bazı mürekkep üreticileri CCM için M3'ü de kullanır.
Grafik sanatları endüstrisi, renk iletişiminde sorunları en aza indirmek için standartlaştırılmış görüntüleme koşulları kullanır. İlgili standart, CIE aydınlatıcı D50'yi belirten ISO 3664'tür. 2009'dan bu yana D50'nin UV içeriğinin eskisinden daha yakın toleranslarla karşılanması gerekiyor. ISO 13655, optik parlaklaştırıcıların renk ölçümü sırasında aydınlatıldığında D50 görüntüleme ortamındakiyle aynı derecede "parladığından" emin olmak için M1 ölçüm modunu sunar. M1'e uyum iki şekilde sağlanabilir.
Yöntem 1: Aydınlatıcı Eşleştirme
M1, ISO 3664:2009 gerekliliklerini karşılayan bir ışık kaynağı kullanılarak elde edilebilir. Bu basitçe şu anlama gelir: Eğer spektrometreye bir norm ışık yerleştirirseniz, bu M1'e uygundur (ancak geometrinin ön koşulunu unutmayın). Bu kulağa basit geliyor ama pratikte başarılması mümkün değil. Çoğu görüntüleme kabininde kullanılanla aynı ışık kaynağını kullanmanın bariz seçimi gerçekleştirilemez çünkü bunlar çoğunlukla bir spektrofotometreye yerleştirilemeyen floresan lambalardır. Ayrıca CIE aydınlatıcı D50 ile mükemmel şekilde eşleşmezler (tanımlanan toleranslar dahilindeki yaklaşım). D50'ye ulaşmanın diğer bir yolu da D50 spektrumu üreten farklı LED'lerin bir kombinasyonunu kullanmaktır. Pratikte, mevcut LED'ler D50'nin UV içeriğini mükemmel bir şekilde yeniden üretemediğinden, D50'nin UV içeriğini taklit etmeye çalışırken bir sorun ortaya çıkar. D50'yi fiziksel aydınlatma olarak elde etmek için sunulan son teknik çözüm, D50'nin spektral güç dağılımını taklit etmek için filtrelenmiş ışık kaynaklarının kullanılmasıdır. Avantajı, bu teknikle D50'ye yakın bir eşleşmenin elde edilebilmesidir. Bu aynı zamanda görünür dalga boyu alanında aktif floresans gösteren numuneler için doğru ölçümleri de sağlamalıdır (çok az mürekkep ve toner bu davranışı bir dereceye kadar gösterir). Dezavantajı ise ışık kaynağının UV içeriği açısından stabil olmayabilmesi ve bu nedenle zaman içindeki güvenilirliğinin sorgulanması gerekmesidir. Ayrıca mükemmel D50'nin gerçekten bir ölçüm cihazında kullanılacak en iyi çözüm olup olmadığını kendimize sormalıyız. Normalde görüntüleme koşulu olarak mükemmel D50'ye sahip değiliz, yalnızca tolerans dahilinde bir simülasyona sahibiz. Dolayısıyla teorik faydaların pratik kullanıma aktarılması pek mümkün değildir. Bu sorunun nasıl aşılacağı bu belgenin ilerleyen kısımlarında açıklanacaktır.
Yöntem 2: UV Hesaplaması
M1 ölçüm moduna uygunluğun sağlanmasına yönelik ikinci olasılık, optik beyazlatıcıların doğasıyla ilgilidir. Optik beyazlatıcılar UV enerjisini emer ve mavi görünür ışık yayar. Bir optik parlatıcının etkisini ölçmek için, ölçüm sırasında parlatıcı uyarımı ile istenen izleme ortamındaki parlatıcı uyarımı arasında bir korelasyon sağlamak tamamen yeterlidir. Bu, ISO 13655:2009'da UV içeriği ile görünür içerik arasındaki oran aracılığıyla açıklanmaktadır. Başka bir deyişle: Ölçüm sırasında parlatıcının istediğiniz izleme ortamındaki kadar mavimsi parladığından emin olun. Bu farklı şekillerde başarılabilir. Mevcut literatürde bazı yöntemler açıklanmaktadır. Bunlardan ikisi aşağıda tartışılacaktır. Tartışıldığı gibi, bir optik parlatıcı UV enerjisini emer ve bu enerjiyi mavi ışık olarak yayar. Belirli bir referans aydınlatıcının emisyon miktarını ölçmek istiyorsak, ölçüm cihazındaki ışık kaynağının, optik parlaklaştırıcının aktif olduğu dalga boyu alanında yeterli enerjiye sahip olduğundan emin olmamız gerekir. Biri saf floresans vermek için yalnızca UV enerjisi kullanan ve diğeri saf yansıma sağlamak için UV enerjisi olmadan olmak üzere iki ölçüm gerçekleştirebilseydiniz, ortaya çıkan toplam parlaklık faktörünü (genellikle yansıma faktörü olarak anılır, ancak bu faktör) hesaplamak mümkün olurdu. yansıma ve floresansın birleşimi). Sorun, yöntemin yalnızca UV ışık kaynağının varlığına dayanmasıdır. Günümüzde mevcut olan UV-LED'ler değişken bir spektral güç dağılımına sahiptir ve aynı zamanda görünür ışık da yayarlar. Böylece sadece floresans değil aynı zamanda yansıma (UV-LED tarafından yayılan görünür ışığın neden olduğu) da ölçülür ve temel modelde hatalara neden olur. Bu yöntemi kullanan gerçek hayattaki aletler değişen ölçüm hatalarına maruz kalacaktır.
Konica Minolta Sanal Floresan Standardı İkinci yöntem de benzer şekilde çalışır ancak saf bir UV ışık kaynağının varlığına dayanmaz. Konica Minolta Sanal Floresan Standardını kullanırken bir numunenin UV elemanı, çok farklı UV enerjisine sahip iki ışık kaynağı tarafından ardı ardına etkinleştirilir (milisaniyeler içinde ve kullanıcı tarafından görülemez). Numunenin floresans göstermesi durumunda ortaya çıkan parlaklık faktörleri (“ölçüm sonucu”) farklı olacaktır. Bu yöntemle floresanı yansımadan ayırmak kolaydır. Nihai görüntüleme ortamının UV içeriğini dahil ederek doğru toplam parlaklık faktörünü hesaplamak mümkündür. Bu yöntemin açık avantajı, pratik olmayan veya mevcut olmayan (yalnızca UV) ışık kaynaklarına dayanmamasıdır. Konica Minolta FD serisi, içlerinde kullanılan ışık kaynaklarını ölçer ve stabilize eder ve hesaplama için sağlam bir temele sahip olması, farklı cihazlar arasındaki fiziksel ışık kaynakları farklı olsa bile istikrarlı ve tekrarlanabilir ölçümler sağlar. Konica Minolta FD serisinin bir diğer avantajı da kullanılan görüntüleme ortamlarıyla ilgilidir. Standartlaştırılmış ışık kaynakları kullanılsa bile, piyasada satılan görüntüleme kabinleri ISO 3664:2009 toleransına sahiptir ancak mükemmel D50 yaymaz. Konica Minolta VFS'yi kullanarak spektral özellikleri ölçmek ve görüntüleme kabinini ölçüm ışık kaynağı olarak kullanmak kolaydır. Kullanıcılar, FD-7'yi kullanarak görsel izlenimle mükemmel şekilde ilişkilendirilen renk değerlerini objektif olarak belirleyebilir. Kullanıcı Aydınlatıcı işlevi, görüntüleme kabinleri tarafından oluşturulan yaklaşık D50'deki değişiklikler sorununu ortadan kaldırır. Bu elbette D50 simülatörleriyle sınırlı değil, aynı zamanda 'sahadaki' veya ticari fuarlardaki ışık koşulları için renk eşleşmeleri elde etmek açısından da faydalıdır. Her iki yöntem de, kağıtlarda kullanılan optik parlatıcıların uyarılma dalga boyu ve emisyon dalga boyunun değişmediği varsayımını takip eder. Bu varsayım geçerlidir ancak yalnızca Konica Minolta, bu sınıftaki parlatıcıların (CM 3800d) tam özelliklerini belirlemek için piyasada satılan ölçüm ekipmanı üretmiştir. FD'lerin UV kalibrasyonu D50'ye sabitlenmediğinden (örneğin D65 de kullanılabilir), FD ile ölçülen değerler, alet geometrisi farklı olmasına rağmen kağıt endüstrisinde kullanılan aletlerle çok iyi ilişkilidir.
Çözüm
Konica Minolta Sanal Floresan Standardı, bu yazıda açıklanan ve pratikte uygulanan diğer yöntemlere göre ciddi avantajlara sahiptir. Kısaca bunlar: